Mấy năm gần đây căn bệnh xã hội ngày càng phát triển và lan rộng. Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về bệnh sùi mào nhé.
Bệnh sùi mào gà là gì?
Bệnh sùi màu gà là một bệnh lý do 1 vài type cuta human papilloma virus gây ra, hay còn được gọi là mụn cóc hậu môn – sinh dục. Sùi màu gà được xếp vào nhóm bệnh xã hội do rất dễ lây qua đường tình dục. Sẩn sùi là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của bệnh sùi màu gà, ở nam xuất hiện ở bai quy đầu, rãnh quy đầu – bao quy đầu, bìu, tầng sinh môn, hậu môn; ở nữ xuất hiện ở thành sau âm đạo, túi cùng, môi lớn môi bé, vùng cổ tử cung lỗ tiểu, hậu môn, tầng sinh môn. 90% những người phơi nhiễm với HPV (bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất trên thế giới hiện nay) không tiến triển thành sùi màu gà.
HPV type 6 và 11 là 2 loại virus gây bệnh sùi màu gà, lây truyền qua đường tiếp xúc da – da, quan hệ tình dục ( oral , hậu môn, âm đạo ), lây truyền từ mẹ sang con trong giai đoạn chuyển dạ. Một vài typr của HPV gây ung thư cổ tử cung và ung thư hậu môn, nhưng không phải type 6 và 11.
Một vài loại vaccine HPV có khả năng phòng ngừa bệnh màu gà, nhưng vì có rất nhiều type khác nhau, nên khả năng bị nhiễm các type HPV khác luôn có thể xảy ra. Do vậy, để phòng chống bệnh, không nên quan hệ bừa bãi và khi quan hệ cần sử dụng bao cao su với đối tượng có nghi ngờ.
Xem thêm:
Phương pháp trị liệu bằng tâm lý ?
Nguyên nhân gây bệnh sùi mào gà:
- Lây qua quan hệ tình dục:
Đây là nguyên nhân chủ yếu truyền bệnh sùi màu gà, và HPV cũng là virus phổ biến nhất trong các bệnh xã hội. Bao cao su có hiệu quả trong việc phòng bệnh màu gà hay không? Đã có nhiều nghiên cứu với kết quả trái ngược nhau. Hiệu quả phòng chống lây truyền HPV bằng cách dùng bao có lẽ còn tuỳ vào giới tính, với một vài nghiên cứu cho thấy phương pháp này hữu hiệu với nam giới hơn phụ nữ.
Tuy 90% HPV được cơ thể loại bỏ sau 2 năm phơi nhiễm, nhưng không loại trừ khả năng cơ thể bước vào giai đoạn tiềm ẩn của bệnh, với những biểu hiện tương tự vài năm hay vài tháng sau đó. Dù không biểu hiện và không triệu chứng, người bệnh vẫn có khả năng lây truyền cho bạn tình. Quan hệ tình dục không bảo vệ khiến nguy cơ nhiễm virus tăng tới 70%.
- Lây truyền từ mẹ sang con:
tiếp xúc trong gia đình. Trẻ em có thể mắc bệnh sùi màu gà hoặc u nhú thanh quản do mẹ truyền sang, dù hiếm gặp. Ngoài ra, trẻ em có thể mắc bệnh do các quấy rối tình dục lúc bé.
Các bằng chứng dịch tễ học và xét nghiệm lâm sàng cho thấy, tỉ lệ HPV ở âm đạo thiếu nữ còn trinh là 14-20% và các HPV hướng da ở trẻ em bị sùi màu gà đưa đến giả thuyết do tiếp xúc trong gia đình.
Triệu chứng bệnh sùi mào gà:
Sau khi tiếp xúc với HPV, thời gian ủ bệnh dao động từ 3-8 tuần mới xuất hiện sang thương đầu tiên.
Dễ nhận thấy nhất là những sẩn sùi nhỏ có bán kính 1-5mm, có thể đơn lẻ nhưng thường phát triển và lan nhanh trên một vùng sinh dục, giống dạng bông cải. Sẩn sùi là các chồi thịt có cuống, màu sắc đa dạng ( thường hồng hoặc đỏ ), sờ mềm, không có hạch đi kèm, có thể phát hiện bằng mắt hoặc dun dịch acid acetic 5% do bác sĩ thực hiện ( nhằm phát hiện sang thương trong màu gà tử cung ).
Sẩn sùi bệnh màu gà có thể tìm thấy ở bất kì vị trí nào của bộ phận sinh dục và hậu môn, thường xuất hiện ở vùng bề mặt da ngoài: bìu, dương vật, âm vật, môi lớn môi bé. Ngoài ra cũng có thể phát hiện dấu vết bệnh sùi màu gà ở vùng da trong, như cổ tử cung, lỗ tiểu, bên trong âm đạo, tầng sinh môn, bên trong hậu môn.
Ngoài các sang thương như mô tả trên, tự thân người bệnh không có biểu hiện gì của việc nhiễm virus. Thỉnh thoảng, sẩn sùi đỏ và ngứa, khiến bệnh nhân khó chịu, nhất là vị trí quanh hậu môn. Tuy không gây tổn thương thể chất, bệnh màu gà lại khiến bệnh nhân rất tự ti, lo lắng về tâm lý, do vậy, dễ dẫn đến tình trạng tự điều trị và gây những tổn thương không đáng có.
Cách điều trị sùi mào gà
Điều trị bệnh hiện nay tập trung vào việc loại bỏ các sẩn sùi thấy được, tuy rằng các sẩn này có thể tự thoái lui mà không cần điều trị. Không có bằng chứng chứng minh việc loại bỏ sẩn sùi giúp làm giảm tỉ lệ truyền nhiễm HPV.
Tuỳ thuộc vào độ lớn, số lượng, vị trí… Bác sĩ đưa ra các biện pháp chữa trị khác nhau, chủ yếu là phá huỷ tại chỗ bằng phẫu thuật, đốt điện, đốt laser CO2 hoặc hoá chất. Miễn dịch liệu pháp tại chỗ và toà thân trong trường hợp màu gà kháng trị, kết quả thay đổi tuỳ trường hợp.
Phương pháp tại chỗ
- Tiểu phẫu: mang lại hiệu quả cao
- Phẫu thuật lạnh: dùng nito lỏng tại chỗ nhằm phá huỷ có kiểm soát các mô dưới da, thực hiện hằng tuần. Phương pháp này ít tốn kém, mang lại hiệu quả cao, an toàn cho phụ nữ có thai và không để lại sẹo.
- Đốt điện: áp dụng với sẩn sùi nhỏ, số lượng ít, mang lại hiệu quả đáng kể.
- Laser : ít hiệu quả hơn các phương pháp khác, tốn kém, thực hiện khi các biện pháp khác không khả thi.
- Phẫu thuật: do bác sĩ thực hiện, áp dụng cho các vùng sẩn sùi lớn và khổng lồ, sẩn sùi trong đường hậu môn và sẩn sùi ở trẻ em.
- Podophyllotoxin 0.15-0.5% ( podifilox ) là dung dịch bôi ngoài da, an toàn hơn và hiệu quả hơn podophyllin ( xem phía dưới ). Có khả năng xói mòn da cao hơn imiquimod và sinecatechins. Dùng 2 lần mỗi ngày trong 3 ngày liên tiếp, sau đó ngừng 4-7 ngày; không quá 4 chu kỳ.
- Imiquimod ( aldara ) là 1 kem bôi tại chỗ lên vùng da bị nhiễm. Ít gây kích thích da hơn podofilox nhưng có thể gây nhiễm nấm và có các dấu hiệu như bị cúm.
- Sinecatechins là thuốc mỡ chiết xuất từ trà xanh và nhiều thành phần khác, ít kích thích da, tác dụng diệt khuẩn cao hơn imiquimod.
- Trichloroacetic acid ( TCA , còn được gọi là axit trichloroethanoic ) là một chất tương tự axit axetic trong đó 3 nguyên tử hydrocủa nhóm methyl có tất cả được thay thế bằng clo nguyên tử. Nó được điều chế bằng phản ứng của clo với acid acetic trong sự hiện diện của một chất xúc tác thích hợp): chỉ định dùng cho vùng âm đạo, cổ tử cung, lỗ tiểu.
- Interferon (là một nhóm các protein tự nhiên được sản xuất bởi các tế bào của hệ miễn dịch ở hầu hết các động vật nhằm chống lại các tác nhân ngoại lai như virus, vi khuẩn, kí sinh trùng và tế bào ung thư): mắc tiền nhưng cũng đem lại hiệu quả cao.
Podophyllin, podofilox và isotretinoin không nên dùng cho phụ nữ có thai, gây dị dạng và khuyết tật trên bào thai.Thực tế lâm sàng chỉ sử dụng podophyllin, podofilox, trichloroacetic acid ( TCA ), đốt điện, đốt laser và phẫu thuật.
Xem thêm:
Bệnh sùi mào gà có nguy hiểm không?
Bệnh thường gặp ở người trẻ trong tuổi quan hệ tình dục 16-30 tuổi. Nhiều giả thuyết cũ cho rằng virus tồn tại vĩnh viễn trong cơ thể. Tuy vậy, nghiên cứu sử dụng công nghệ phân tích DNA cho thấy cơ thể có khả năng loại bỏ virus xuống mức mà PCR (Polymerase Chain Reaction , phản ứng chuỗi trùng hợp hay phản ứng khuếch đại gen) có thể đo lường.Đến nay vẫn chưa có cách chữa dứt điểm bệnh sùi màu gà mà chỉ chữa trị về sang thương. Bệnh có nguy hiểm chết người không? Câu trả lời là không. Nhưng với khả năng lây nhiễm cao, bệnh sùi màu gà là một bệnh xã hội rất phổ biến, gây khó chịu và trở ngại trong tâm lý đối với người mắc phải. Bệnh cần được điều trị tích cực nhằm kiểm soát lây nhiễm và các biến chứng có thể xảy ra, nhất là ở phụ nữ và phụ nữ mang thai.